E Hari I Te Ora Ake Ake! – Akoranga Tuaono – I Tīmata Pēhea te Ora? How Did Life Begin?

AKORANGA 06

I Tīmata Pēhea te Ora?

How did life begin?

 

Kei [te Atua] hoki te puna o te ora.

With [God] is the source of life.

hoki – word giving emphasis.   eg:  Tō tere hoki! / How quick you were!

Nō hea hoki tēnā whakaaro? / Where the heck did you get that idea from?

(Ngā Waiata 36:9)

E whakapono ana koe ki tērā?

Do you believe that?

whakapono – to believe, trust

Kei te whakaaro ētahi tāngata

Some people think

whakaaro – to think, plan, consider, decide

i puta mai te ora i ngā mea tupurangi.

that life came from random, undirected events.

puta: to appear, come into view, escape, get out, go out, exit, get clear, survive, born, (mai) come from

tupurangi: random, disconnected   Eg: He whakaaro tupurangi.  A random thought.

Mehemea he tika tērā

If that’s true

tika: true, right, correct

nā te aituā noa tātou i ora ai.

then we exist only because of an accident.

nā – then

aituā:  to have a mishap, have a disaster, have an accident, unlucky, unfortunate, accidental

noa: only, solely, just, merely, quite, until, at random

Heoi mehemea nā Ihowa, nā te Atua te ora i hanga,

But if Jehovah God created life,

heoi: but, however

nā: by, made by, acted on – combines with i to form a past tense emphasising who or what did the action

hanga: to make, build, fashion, create.

kāore e kore he take tōna i hangā ai, nērā?

it would have a purpose, would it not?

kāore e kore: without a doubt, no doubt, there is no doubt, doubtless

take: reason, purpose, cause, origin, root, stump, source, beginning

tōna – his, her, it

nē rāis it not? won’t you? won’t we? isn’t it? isn’t she? isn’t he?

Whakaarohia te kōrero o te Paipera

Consider the Bible’s account

whakaaro(hia):  to think, plan, consider, decide

mō te tīmatanga o te ora,

of the origin of life

: for, about, concerning, for the benefit of, on account of, for the use of, in preparation for, at, on – indicates future possession

tīmatanga: beginning, starting, introduction, start, commencement

ora: life, health, vitality

me ētahi take pai

and also why (lit and some good reasons)

hei whakapono he tika taua kōrero.

that account is reasonable

whakapono: to believe, trust

taua – that, the – referring to something mentioned previously

1. I tīmata pēhea te ao nui mārama?

E kī ana te Paipera: “He mea hanga nā te Atua i te tīmatanga te rangi me te whenua.” (Kenehi 1:1) E whakaae ana te nuinga o te hunga pūtaiao he tīmatanga tō te ao nui mārama. I hangā pēheatia e te Atua? Nā tōna “kaha pakari”​—tōna wairua tapu​—i hangā e ia ngā mea katoa i te ao nui mārama, tae noa ki ngā ikarangi, ngā whetū, me ngā aorangi.​—Kenehi 1:2.

2. I hangā e te Atua te whenua hei aha?

“Kīhai i hangā e (Ihowa) [te whenua] kia takoto kau, i whakaahuatia e ia hei nohoanga.” (Ihāia 45:18) I hangā e ia tō tātou ao hei kāinga pūmau pai mō te tangata. (Pānuitia Ihāia 40:28; 42:5.) E whakakitea ana e te pūtaiao he hanganga motuhake te whenua. Ko tēnei anake te aorangi e mōhiotia ana kei roto ngā mea katoa e ora ai te tangata.

3. He aha te tangata kāore i rite ki te kararehe?

Mutu ana te hanga i te whenua, i hangā e Ihowa ngā mea ora ki reira. Tuatahi, kapi tonu i a ia te whenua ki te otaota me te kararehe. Kātahi, “Ka hangā e te Atua te tangata rite tonu ki a ia.” (Pānuitia Kenehi 1:27.) He aha te rerekētanga o te tangata? Nā te rite ki te Atua, ka taea e tātou te whakakite i ōna āhua, pērā i te aroha me te whakarite whakawā. I hangaia hoki tātou e ia ki te ako reo, ki te whakamihi i ngā mea ātaahua, ki te pārekareka i te waiata. Otiia, e āhei ana tātou te karakia ki tō tātou Kaihanga, kāore te kararehe e pērā.

KIMI MĀRAMATANGA

Tirohia ngā mea e whakaatu ana i āta hangaia te ora, me ngā kōrero pai i te Paipera mō te hanganga o te ao. Ako i ngā āhua o te Atua e kite ana tātou i roto i te tangata.

4. He mea āta hanga te ora

Ka whakamihia ngā tāngata mō ngā tauira e tango ana rātou i te ao tūroa. Kāti, ki a wai te mihi mō ngā tauira tuatahi? Mātakitakitia te ATAATA, kōrerotia te pātai e whai ake.

  • He aha ētahi tauira kua tangohia e ngā kaihoahoa tāngata i te ao tūroa?

He mea hoahoa, he mea hanga ngā whare katoa nā tētahi. Engari nā wai i hoahoa, i hanga ngā mea i te ao tūroa? Pānuitia Ngā Hīperu 3:4, kōrerotia ēnei pātai:

  • Ki tōu whakaaro, he aha ētahi tauira mīharo i te ao tūroa?

  • He tika rānei te whakapono he mea āta hanga te ao nui mārama, me ngā mea katoa o roto? He aha ai?

I mōhio rānei koe?

Ka kite koe i ētahi tuhinga me ngā ataata e pā ana ki tēnei kaupapa i jw.org i roto i te rārangitanga “I Hoahoatia Rānei?” me “Ētahi Whakaaro mō te Tīmatanga o te Ora.”

“He mea hanga hoki nā tētahi ngā whare katoa; ko te Atua ia te kaihanga o ngā mea katoa”

5. He pai te kōrero o te Paipera mō te hanganga o te ao

Kenehi upoko 1, e whakaahua ana te Paipera i te tīmatanga o te whenua me ngā mea ora o reira. He pono rānei tērā kōrero, he pakiwaitara rānei? Mātakitakitia te ATAATA, kōrerotia ngā pātai e whai ake.

  • E ako ana rānei te Paipera e ono ngā rā 24-haora i hangaia ai te whenua me ngā mea ora katoa i runga?

  • Ki tōu whakaaro, he mārama, he tika rānei te kōrero o te Paipera mō te hanganga o te ao? He aha ai, he aha i kore ai rānei?

Pānuitia Kenehi 1:1, kōrerotia tēnei pātai:

  • E kī ana te hunga pūtaiao he tīmatanga tō te ao nui mārama. Kei te rite rānei tā rātou ki tāu i pānui i te Paipera?

Kei te whakaaro ētahi tērā pea i whakamahi te Atua i te whanaketanga hei hanga i ngā mea ora. Pānuitia Kenehi 1:21, 25, 27, kōrerotia ēnei pātai:

  • E whakaako ana rānei te Paipera, i hangā e te Atua he momo oranga taketake, ka waiho kia whanake ai ki te ika, ki te kararehe ngote ū, ki te tangata? I hangā rānei e ia ngā mea ora taketake katoa o ia “āhua”? b

6. He hanganga motuhake te tangata nā te Atua

Kāore tātou e rite ki ngā kararehe i hangā e Ihowa. Pānuitia Kenehi 1:26, kōrerotia tēnei pātai:

  • Nō te mea kua hangaia tātou kia rite ki te Atua, ka kōrero pēhea mō te āhua o te Atua tō tātou kaha ki te aroha, ki te atawhai?

E KĪ ANA ĒTAHI: “He pakiwaitara ngā kōrero o te Paipera mō te hanganga.”

  • He aha tōu whakaaro? He aha ai?

WHAKARĀPOPOTO

Nā Ihowa i hanga te ao nui mārama me ngā mea ora katoa.

Titiro anō

  • He aha te ako o te Paipera mō te tīmatanga o te ao nui mārama?

  • I waihotia e te Atua ngā mea ora rerekē kia whanake mai i tētahi momo-oranga taketake, i hangaia rānei e ia rātou katoa?

  • He motuhake te tangata nā te aha?

Whāinga